Германия, Франция, Польша жана Улуу Британия лидерлери украин президенти Владимир Зеленскийге колдоосун билдирип, атышууну 30 күнгө эч кандай шарт койбостон токтотуу зарылдыгын белгилешти жана Москвага эгер орус президенти Владимир Путин мындай сунуштан баш тарта турган болсо жаңы жапырт санкциялар жарыяланарын эскертишти.
Франциянын президенти Эммануэл Макрон, Германиянын жаңы канцлери Фридрих Мерц, Зеленский жана Улуу Британия менен Польшанын премьер-министрлери Кир Стармер жана Дональд Туск бул тууралуу 10-майда Украинанын борбор калаасы Киевде өткөн жолугушуудан кийин билдиришти. Жолугушуудан соң алар АКШ президенти Дональд Трамп менен телефондон сүйлөшүштү.
"Биз баарыбыз АКШ менен биргеликте Путинге чакырык таштап жатабыз. Эгер ал чынында эле тынчтыкты кааласа, иш жүзүндө көрсөтүүгө мүмкүнчүлүк берилүүдө", - деп пресс-конференцияда айткан Кир Стармер мындан ары эч кандай "эгер", "бирок" деген сыяктуу шарттар коюлбашы керектигин кошумчалады.
Украинанын тышкы иштер министри Андрей Сибига Киев жана анын бардык союздаштары 12-майдан тартып "жерде да, абада да, сууда да" ок чыгарууну кеминде 30 күнгө толук жана шарт койбостон токтотууга даяр экенин билдирди.
10-майда Киевде Украинага аскердик жана саясий жардамды улантууну каалагандардын коалициясынын саммити өттү. Бул коалицияга Улуу Британия, Дания, Эстония, Финляндия, Исландия, Латвия, Литва, Нидерланд, Норвегия, Швеция жана Украина мүчө.
8-майда Зеленский менен телефон аркылуу сүйлөшкөндөн кийин Кошмо Штаттардын президенти Дональд Трамп атышууну 30 күнгө токтотууга кайрадан чакырып, эгер мунаса табылбай турган болсо Вашингтондун жана анын союздаштарынын жаңы санкциялары башталарын эскерткен.
Киевде 10-майда Украинанын жетекчилиги менен "каалоочулар коалициясына" кирген мамлекеттердин лидерлеринин жолугушуусу өтөт. Коалицияга Украинага аскердик жардам берүүнү улантууну колдогон өлкөлөр кирген.
Украиналык маалымат каражаттары билдиргендей, эртең менен Киевге Улуу Британиянын премьер-министри Кир Стармер, Германиянын канцлери Фридрих Мерц, француз президенти Эмануэл Макрон жана Польшанын премьери Дональд Туск поезд менен барышты.
Украин тышкы иштер министри Андрей Сибига билдиргендей, жолугушууда Украинаны колдоодо европалык тилектештик боюнча маанилүү чечимдер күтүлүп жатат, согушта ок атышууларды токтотуу шарттары да талкууланат.
Орусия 8-майдан 10-майга чейин Экинчи дүйнөлүк согуштагы жеңиштин 80 жылдыгына байланыштуу үч күндүк элдешүү жарыялаган.
Украина бул аралыкта орус армиясы ок атышууну токтотуу режимин бир нече жолу бузганын билдирди.
Бейшембиде Жогорку Рада Украинанын АКШ менен түзүлгөн сейрек минералдар боюнча келишимин ратификациялады.
"РБК-Украина" басылмасынын маалыматында украин парламентинин 338 депутаты "макул" деп добуш берди. Украинанын экономика жана соода министринин орун басары Тарас Качка сейрек минералдар боюнча дагы эки кошумча келишим бар экенин бирок алар Жогорку Радага ратификация үчүн жиберилбей турганын билдирди.
30-апрелде АКШнын Каржы министрлиги Вашингтон менен Киев минералдык ресурстар боюнча келишимге кол коюшканын жарыялаган.
Каржы министри Скотт Бессент муну президент Дональд Трамптын талыкпаган аракети менен жетишилген тарыхый келишим десе, Украинанын өкмөт башчысы Денис Шмыгаль Кайра куруу боюнча инвестициялык фонд 50/50 деген негизде түзүлүп жатканын жана “эки тарап тең добуш берүү укугуна ээ” экенин билдирген.
Март айында АКШ сунуш кылган келишимдин долбооруна украин тарап каршы пикир билдирген. Келишимдин алгачкы версиясына февраль айында кол коюлмак. Бул үчүн Украинанын президенти Владимир Зеленский Вашингтонго атайын барган. Бирок Ак үйдө эки президент кайым айтыша кетип, макулдашууга кол коюлбай калган.
Президент Трамп бул келишим АКШга акыркы үч жылда Украинага берген жардамын кайтарып алуу мүмкүнчүлүк түзөрүн жана ал өлкөнүн экономикалык өнүгүүсүнө өбөлгө болорун айтып келет.
АКШнын президенти Дональд Трамп Киев менен Москва ок атышууну 30 күнгө токтотуу талабын аткарбаса, санкцияга илинерин эскертти. Бул тууралуу ал бейшембинин кечинде өзүнүн Truth Social баракчасына жазды.
"АКШ эч кандай шартсыз 30 күнгө ок атышууну токтотууну талап кылат. Талап аткарылбаса, АКШ өнөктөштөрү менен биргеликте кошумча санкцияларды киргизет. Күнүгө миңдеген аскерлер набыт болуп жатат. Баары бул нерсе тезирээк аякташын каалаш керек. Мен, АКШ да ушуну каалап жатат", - деп жазды ал.
Трамп европалыктар менен бирге Орусия жана Украина ортосунда туруктуу тынчтыкты орнотуу аракети көрүлөрүн, азыркы анын талабы жыйынтыгында тынчтык келишимине алып келерин кошумчалады.
"Мунун баарын тез арада ишке ашырса болот, мен ал үчүн колумдан келген аракетимди жумшайм", - деди Трамп.
Мунун алдында Дональд Трамп Украинанын президенти Владимир Зеленский менен телефондон байланышты. Зеленский 30 күндүк ок атышууну токтотууга макул экенин, Москва да ушундай эле чечимге келерине үмүт артарын билдирген.
"Украина ар кандай форматтагы сүйлөшүүлөргө даяр. Бирок бул үчүн Орусия согушту токтотууга даяр экенин ок атпай көрсөтүшү керек. Президент Трамп согушту токтотууну каалай турганын жана ага жетүү үчүн колдоо көрсөтөрүн билдирди", - деп айтты Зеленский өткөн түнү кайрылуусунда.
Зеленский АКШ сунуштаган 30 күнгө ок атууну токтотуу демилгеси дагы эле күчүндө экенин эске салды.
Украина менен Орусиянын үч күндүк элдешүүсү 8-майда күчүнө кирген. Элдешүүнүн биринчи күнүндө эле эки тарап тең бири-бирин келишимди бузду деп айыптап чыгышты.
Буга чейин Пасха майрамын утурлай ок атпоо режими жарыяланып, анда дагы эки тарап бири-бирин шартты бузганы үчүн айыптаган.